Pojęcie „wegetarianizm” pochodzi od łacińskich słów vegetablis – roślinny ivegetare – rosnąć, rozwijać się. Styl odżywiania, nazywany kiedyś jarskim, polega na wyłączeniu z diety mięsa, ryb i wszystkich lub tylko niektórych produktów pochodzenia zwierzęcego. Wegetarianizm zyskuje dużą popularność jako jeden z elementów zdrowego stylu życia. Zaletą wegetariańskiego odżywiania jest duża podaż witamin, w szczególności A, B i C oraz składników mineralnych. Dieta jaroszy zawiera ograniczoną ilość nasyconych kwasów tłuszczowych, co przekłada się na brak lub małą zawartość cholesterolu w pożywieniu. Dzięki temu u osób stosujących tę dietę stwierdza się rzadsze występowanie choroby niedokrwiennej serca i nadciśnienia tętniczego. Duża zawartość błonnika pokarmowego zapobiega powstawaniu chorób jelita grubego oraz jego nowotworów dzięki pobudzaniu perystaltyki jelit. Stronienie od mięsa ogranicza możliwość zakażenia pasożytami oraz zatrucia bakterią Salmonella. Wegetarianie nie narażają się także na niekorzystny wpływ antybiotyków i leków weterynaryjnych, zawartych w mięsie.
Jednak wegetarianizm, a zwłaszcza radykalne jego odmiany, to również brak lub niedobór składników odżywczych, takich jak kwasy tłuszczowe omega 3, witaminy B12 i D, wapń, magnez, żelazo i cynk. Niedostateczna ich podaż może prowadzić do zaburzeń funkcjonowania organizmu lub chorób. I tak np. niedobór żelaza, witaminy B12 i kwasu foliowego może wywołać niedokrwistość. Niedobory wapnia wpływają niekorzystnie na układ kostny. U ludzi dorosłych są najczęściej przyczyną osteomalacji, u starszych – osteoporozy, natomiast u dzieci – krzywicy.
Osoby, stosujące dietę wegetariańską, powinny brać pod uwagę konieczność jej suplementowania lub wzbogacania potraw o brakujące składniki. Częściej niż osoby odżywiające się w tradycyjny sposób powinny też korzystać z kąpieli słonecznych. Dobrze skomponowany jadłospis w diecie wegetariańskiej pozwala zapobiec niedoborom składników mineralnych i witamin. We wdrażaniu tego sposobu odżywiania pomocne są wegetariańskie punkty
Warzywa i owoce
Podstawę zdrowej diety stanowią warzywa i owoce. Należy je spożywać w jak największych ilościach, jednak z zachowaniem prawidłowych proporcji - 3/4 warzyw i 1/4 owoców.
Produkty zbożowe
W prawidłowo zbilansowanej diecie nie może zabraknąć produktów zbożowych. Należy jednak wybierać produkty pełnoziarniste.
Nabiał
Rekomendowane jest spożycie dwóch szklanek mleka dziennie. W zamian można spożywać także jogurt, kefir lub w mniejszych ilościach, ser.
Mięso, ryby, jaja, rośliny strączkowe
Należy ograniczać spożycie mięsa, zwłaszcza czerwonego i przetworzonego. Warto jeść rośliny strączkowe, szczególnie istotne w dietach wegetariańskich, a także ryby i jaja. Tłuszcze powinno się ograniczać spożycie tłuszczów zwierzęcych. Zamiast tego należy spożywać umiarkowane ilości tłuszczów roślinnych.
Dla kogo diety wegetariańskie?
Wegetarianizm jako sposób żywienia jest znany od stuleci, jednak znaczną popularność zyskał dopiero w ostatnich dekadach. Obecnie następuje stały wzrost zainteresowania tym modelem żywienia. Wegetarianizm stanowi jedną z metod profilaktyki chorób cywilizacyjnych i przedwczesnego starzenia się. Nie wszyscy jednak praktykują wegetarianizm jedynie z powodów zdrowotnych. Dla wielu ludzi to element proekologicznej filozofii życiowej. Wybierają oni taki styl życia, przeciwstawiając się nieetycznym sposobom traktowania zwierząt. Inni są wegetarianami z pobudek kulturowych czy religijnych.