Czekolada to przysmak szanowany na całym świecie, przez najmłodszych i tych nieco starszych. Uwielbiana, doceniania za swoje walory smakowe i właściwości.
12 kwietnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Czekolady.
Jej jedzenie raz na jakiś czas jest wskazane nawet osobom na diecie - ma dużo magnezu, a do tego działa pobudzająco. Czekolada ma długą historię. Na początku nie była jednak słodką przekąską i dodatkiem do dań i deserów, ale gorzko-pikantnym napojem, pitym przez Majów i Azteków. Oni jako pierwsi opracowali sposób obróbki kakaowca. Rozcierali owoce tego drzewa, fermentowali, mielili i następnie prażyli. Później dodawali wodę, chilli, pieprz, kukurydzę, miód i suszone płatki kwiatów. Dzisiejsza postać czekolady pojawiła się w Europie w XVI wieku, a jej popularność na dworach wzrosła dopiero sto lat później. Wtedy też produkowano czekoladę na skalę przemysłową, wykorzystując cukier i formując słodki kruszec w fantazyjne kształty. To zasługa nadwornego mistrza kuchni Ludwika XIII o nazwisku Pralin. Na jego cześć słodkie, rozpływające się w ustach czekoladowe cukierki nazwano pralinami. W Polsce Dzień Czekolady obchodzimy 12 kwietnia. Wszyscy wielbiciele słodkiego przysmaku mają więc mnóstwo sposobności, by uczcić doskonałe odkrycie, jakim jest czekolada. Ten dzień uznany został za datę przywiezienia ziaren kakaowca do Europy. Ich odkrywcą i osobą odpowiedzialną za rozpowszechnienie był nie kto inny jak Krzysztof Kolumb. Przełomowy moment miał miejsce w XV wieku, jednak na tabliczkę czekolady musieliśmy czekać jeszcze długo.
Skąd pochodzi czekolada?
Produkty z nasion kakaowca były znane w Ameryce Południowej od czasów prehistorycznych. Najpewniej najpierw robiono z nich napój o nazwie Xococalit i przyprawiano na różne sposoby: papryką, pieprzem, miodem lub wanilią. Podawano go zarówno na zimno jak i na gorąco. Kakaowiec został przywieziony do Europy w XVI wieku, jednak początkowo nie bardzo wiedzieliśmy, co z nim robić. Pierwszymi, którzy wynaleźli metodę alkalizowania i przetwarzania nasion kakaowca na proszek, który nie był gorzki i nadawał się do użycia w cukiernictwie, byli Casparus van Houten i jego syn. To od nich zaczęła się era współczesnej czekolady. Jego uprawa wymaga określonych warunków klimatycznych: wysokiej temperatury, wilgoci i cienia. Obecnie drzewka kakaowca uprawiane są w Środkowej i Południowej Ameryce, na Karaibach, w Afryce, Indonezji i Malezji. Najwięcej ziarna kakaowego produkowane jest w Zachodniej Afryce, szczególnie na Wybrzeżu Kości Słoniowej, w Ghanie, Nigerii i Kamerunie. Pierwszą tabliczkę czekolady wyprodukował zaś Anglik Joseph Fry w 1847 roku. Udało mu się usprawnić proces i rozpocząć masową produkcję. Niedługo potem, bo w 1875 roku, szwajcarski chocolatier (cukiernik zajmujący się czekoladą) Daniel Peter wynalazł czekoladę mleczną. Mleko w proszku potrzebne do tego procesu dostarczył mu człowiek o kolejnym znanym w czekoladowych kręgach nazwisku: Henri Nestle. Dziś za czekoladę uważa się wyrób cukierniczy wyprodukowany z miazgi kakaowej, tłuszczu kakaowego lub innego tłuszczu roślinnego, a w przypadku czekolady mlecznej z dodatkiem mleka. Według norm europejskich, aby produkt móc nazwać czekoladą, musi zawierać on co najmniej 35% suchej masy kakaowej w ogólnej masie, a 14% odtłuszczonej masy kakaowej.
Zalety czekolady
- Czekolada jest źródłem aminokwasów i serotoniny, poprawiających nastrój i redukujących stres. Jedzenie jej powoduje również uruchamianie produkcji endorfin - substancji stymulującej poczucie szczęścia.
- Jeden ze składników, kakao, również podejrzewany jest o wspomaganie pracy mózgu. Są to jednak badania wstępne i nie potwierdzone na szeroką skalę. Zawarte w kakao przeciwutleniacze również są korzystne dla naszego organizmu.
- Jest to jedna z najlepszych substancji do regulowania poziomu cukru - cukry zawarte w czekoladzie szybko się w wchłaniają, a wraz z żelazem, magnezem, witaminą E, i kwasami tłuszczowymi stanowią jedną z najzdrowszych słodkich przekąsek.
Dlaczego powinniśmy jeść czekoladę?
Jedzenie czekolady dla większości ludzi jest przede wszystkim dużą przyjemnością. Po spożyciu jej czujemy przypływ energii, mamy dobry nastrój. Dzieje się tam dzięki substancjom w niej zawartym.
- magnez - reguluje sprawność komórek nerwowych,
- cynk i selen - zwiększają wydzielanie endorfin - naturalnych substancji znieczulających i redukujących stres, przez co powodujących poprawę humoru
- żelazo,
- teobromina - ma właściwości pobudzające.
- flawonoidy - są to związki z grupy polifenoli przyczyniające się do poprawy funkcjonowania naszego układu krążenia,
- fenyloetyloamina - substancja działająca psychoaktywnie, powodująca poprawę nastroju, stymuluje pozytywną energię i uczucie szczęśliwości; jest naturalnie obecna w naszym mózgu, pełni rolę neuroprzekaźnika.
Pozytywne skutki jedzenia czekolady
- wywołuje poczucie sytości i pomaga otrzymać lepsze rezultaty w testach wytrzymałościowych,
- powoduje wydzielanie endorfin, produkowanych w mózgu i rdzeniu kręgowym, poprawiających nastrój i łagodzących ból,
- zawiera pewną ilość substancji wykazujących działanie pobudzające tak jak kofeina.
Rodzaje i skład
Każdy wielbiciel czekolady wie zapewne, że robi się ją z miazgi kakaowej oraz tłuszczu (kakaowego lub roślinnego) z dodatkiem substancji słodzących i mlekiem w przypadku czekolady mlecznej. Oczywiście do wyrobu czekolady używa się także mnóstwa dodatków. Rodzaje czekolady różnią się od siebie głównie zawartością procentową miazgi kakaowej. I tak:
- czekolada gorzka zawiera min. 70% miazgi kakaowej,
- mleczna zawiera około 25-50% miazgi, a dodatkiem jest mleko i wanilia,
- czekolada deserowa zawiera ponad 50% miazgi kakaowej,
- czekolada biała to odmiana, do której nie dodaje się kakao.